Jednym z najbardziej podstawowych narzędzi w arsenale trenerów i instruktorów mających za cel wykształcić dobrego fightera są sparingi, wykorzystywane zarówno w sportach walki, jak i szkoleniach samoobrony.
O ile w świecie sportu, sparing jest najwyższą i ostateczną formą do której się dąży – ponieważ w domyśle trenujemy, aby wziąć udział w np. zawodach – tak w treningach samoobrony może on stanowić część bardziej złożonego konstruktu. Niezależnie od specyfiki danego treningu walki, sparing to naturalne następstwo naszego rozwoju w tej dziedzinie. Trenerzy stosują wiele metod przygotowania swoich podopiecznych do czerpania korzyści jakie daje sparing, w sposób który umożliwi im nie tylko weryfikację swoich umiejętności lecz także pozwoli wyciągnąć wnioski. Jeśli sparing był jedynie bezmyślną wymianą uderzeń to śmiało można stwierdzić, iż potencjał płynący z tego rodzaju treningu został zmarnowany.
Formuła
Instruktorzy mogą przyjąć rozmaite formuły sparingów. Opisane przeze mnie metody wykorzystania i podziału sparingów są charakteryzowane ze względu na specyfikę treningu Krav Maga.
Formuła zamknięta
Formuła zamknięta to podział ze względu na dopuszczone narzędzia. W tym rodzaju treningu przyjmujemy zasady i ograniczenia stosowane w określonych sportach walki takich jak boks, kick boxing, BJJ itd. Węższy zakres technik pozwala skupić się na określonych elementach i sprzyja identyfikacji słabych punktów. Inaczej to wygląda w przypadku otwartej formuły sparingu.
Formuła otwarta
W formule otwartej można postawić na dowolność w wyborze technik, co przekłada się na to, że jedynym ograniczeniem będzie bezpieczeństwo na treningu. Może to przypominać walkę w formule MMA. Jednak w odróżnieniu od niej – co jest specyficzne dla Krav Maga – może być dopuszczone używanie w walce dodatkowych narzędzi treningowych: noży, pałek oraz innych podobnych przedmiotów. Wszystko odbywa się pod okiem instruktora i to od niego zależy jakie narzędzia będą dopuszczone do użytku podczas sparingów.
Przebieg
Niezależnie od wybranej formuły podział może dotyczyć także przebiegu sparingu.
Przebieg swobodny
Sposób swobodny nie stawia konkretnego zadania przed trenującymi. Sparujący skupiają się głównie na trafianiu swojego partnera, wykonywaniu obron i kombinacji celem doskonalenia się w formule najbliżej tej sportowej – „wypunktowania” lub poddania swojego sparingpartnera. Opcją zakończenia jest jeszcze nokaut, ale w warunkach treningowych unika się tego typu wykończenia, ze względu na bezpieczeństwo.
Sparing zadaniowy
Drugim rodzajem będzie sparing zadaniowy. W takim wypadku przed trenującymi postawione jest konkretne zadanie. W kontekście samoobrony najczęściej będzie to oddalenie się z niebezpiecznej sytuacji przy niesprzyjających okolicznościach, obrona osób, zabezpieczanie określonego obszaru przed wtargnięciem oponenta itd.. Specyfiką Krav Maga będzie podejmowanie decyzji taktycznych w aspekcie szerszym niż w formule sportowej. W tego typu ćwiczeniach uwzględniać należy otoczenie, okoliczności, narzędzia i wiele innych czynników, które podczas klasycznych sparingów w formule sportowej nie są brane pod uwagę. W sporcie, taktyka walki ograniczona jest do wąskiego zakresu, ograniczając się jedynie do jednego oponenta.
Cel
W pytaniu o cel sparingu, myślę o tym czemu sparing ma służyć jako narzędzie treningowe. Możemy mówić o celu nauki lub szlifowaniu rzemiosła walki – oba są równie istotne. Każdy z nich można znacznie doprecyzować, rozbić na poszczególne parametry i składowe, co zwykle robi się na kursach specjalistycznych. Przyjęty podział wystarczy aby zrozumieć naturę celu sparingu.
Podczas realizowania celu jakim jest nauka poznajemy fundamenty techniki i taktyki. Uczymy się ruchu, a także właściwości przedmiotu którym się zajmujemy, co służy zarówno początkującym jak i zaawansowanym adeptom, którzy chcą zgłębić dokładniej narzędzia jakimi dysponują. Szlifowanie rzemiosła walki to wykorzystanie tego, czego się nauczyliśmy i łączenie kilku narzędzi w bardziej dynamicznych warunkach. Do zrealizowania wymienionych celów przydaje się jeszcze jedna składnik, jakim jest intensywność.
Intensywność
To kolejny atrybut jakim możemy manipulować. Do składników intensywności będą wliczały się takie parametry jak: tempo czy używana siła.
Slow fight
Na wstępie wymienię formułę, która nie zalicza się do sparingów sensu stricto, ale nadal stanowi przydatne narzędzie do nauki – mówimy tu o formule slow fight. Zazwyczaj w tej formule dopuszczone jest użycie wszystkich narzędzi i strefy uderzeń, gdyż użycie siły jest symboliczne. W slow fight’cie można swobodnie uczyć się takich parametrów jak ruch, obserwacja i zmiana decyzji. Powolne tempo ćwiczenia sprzyja, w początkowych etapach nauki, rozwijaniu wielozadaniowości, która jest wyzwaniem dla umysłu.
Light sparring
W tym przypadku siła uderzeń jest niska, a tempo niskie i umiarkowane (około 50% szybkości). Nadal siła i szybkość prowadzonej walki pozwalają na dogodne przeprowadzenie procesu nauczania technik i taktyk, co początkującym osobom pozwala na naukę kontrolowania siły podczas ćwiczeń. W tym przypadku na proces nauczania nakładany jest dodatkowo element wywierania presji, zarówno ze strony stwarzającego problem jak i od strony osoby, która z tym problemem musi sobie poradzić.
Medium sparring
Sparing w tempie umiarkowanym i o podobnie umiarkowanym używaniu siły. Tutaj zaczyna się szlifowanie rzemiosła walki ale nadal ze względu na umiarkowaną presję możemy jeszcze mówić o procesie nauczania techniki i taktyki. Dodawane stopniowo obciążenie przygotowuje do zmierzenia się z wymagającymi sparingami.
Hard sparring
W tym przypadku tempo i używana siła uderzeń jest już duża lecz nie jest jeszcze maksymalna. Ten typ sparingu to już czysty przypadek szlifowania umiejętności walki i nie nadaje się do nauczania technicznych lub taktycznych elementów. Tutaj już wykorzystywane są umiejętności w takim stopniu, w jakim przyswoiliśmy je wcześniej.
Full contact
Jak sama nazwa wskazuje – pełna walka. Tempo jest maksymalne, a używana siła największa ze wszystkich formuł, ALE UWAGA – z zachowaniem bezpieczeństwa jeśli chodzi o ciosy we wrażliwe strefy (głowa itp.) Nawet w tej formule pamiętać należy o rozsądku przy stosowaniu siły.
Bezpieczeństwo
Należy pamiętać, że sparingi to narzędzie mające nam pomóc w rozwoju umiejętności. Dobrą praktyką jest każdorazowo stosować adekwatne ochraniacze i ustalać reguły sparingu. Poczynając od slow fight gdzie zestaw ochraniaczy będzie minimalny przez umiarkowane sparingi, gdzie dochodzić będą dodatkowe ochronniki, aż do formuły full contact, gdzie obowiązywać powinien pełen zestaw ochraniaczy i rozsądne uderzanie w strefy szczególnie wrażliwe np. w głowę, strefa kroku itp.
Powyższy wpis jedynie powierzchownie traktuje tematykę narzędzia jakim jest sparing w Krav Maga. Przedstawiony temat to wiele wątków do poruszenia, liczne składowe jakimi można operować, w zależności od specyfiki treningu, podopiecznego i wielu innych czynników. Przybliżam go w kolejnych artykułach oraz podczas szkoleń.
