Macebell – od prehistorycznej broni do narzędzia treningowego

Macebell jest – obok kettlebell – przyrządem treningowym, który upodobali sobie amatorzy treningu z wolnymi ciężarami. Stosują je zwłaszcza ci, którzy gustują w klimatach paleo, prymitywizmu, czy nawet brutalizmu. Nie oznacza to, że praktyka macebell jest całkiem pozbawiona finezji, ale że można się bez niej obejść. Odważnik kulowy kettlebell, czyli żelazna kula z rączką jest już powszechnie znany, jednak macebell, czyli żelazna kula z kijem, jeszcze nie zdobyła masowej popularności. Używają jej głównie osoby, dla których trening siłowy, funkcjonalny, mobility nie ma tajemnic. W naszej strefie wiedzy dowiedziesz się o treningu z buławą: znajdziesz tu informacje wraz z filmami, na których pokazuję swój trening i dzielę się przemyśleniami. Zacznę jednak od kilku ciekawostek związanych z samym przedmiotem.

macebell, trening

Co ludzi kręci

Podobnie jak w przypadku ketllebell, macebell ma swoją genezę w uzbrojeniu. Kula armatnia zmieniała się na przestrzeni wieków pod względem materiału, z którego została wykonana i kalibru, jednak pozostała przedmiotem bojowym i nie nabrała znaczenia symbolicznego. Inaczej rzecz się miała w przypadku buławy czy buzdyganu, które dość wcześnie stały się przedmiotami ceremonialnymi, a więc utraciły swą pierwotną funkcję. Dzisiaj są to po prostu żelastwa do przerzucania w sali treningowej, jednak opowieść o dawnych czasach i toczonych bitwach działa na wyobraźnię i przyciąga tych, którzy czują ducha wojownika. Każda broń historyczna posiada swoją symbolikę. Wyraża dążenie do zaprowadzenia ładu, walkę o prawdę i dążenie do wyższych celów. Stanowi jedną z ważniejszych oznak władzy – zarówno w swej formie militarnej jak i paradnej. Stąd duże zainteresowanie współczesnych bronią dawną taką jak miecze, szable, łuki czy buzdygany.

Maczuga, buława czy buzdygan

Te nazwy polskie oraz międzynarodowe określenie „mace”, stosuje się wymiennie w kontekście sprzętu treningowego. Gdyby ktoś jednak chciał być precyzyjny w dobieraniu słów to warto pamiętać, że

  • maczuga jest najdawniejszym i najprostszym typem broni obuchowej, używanym przez człowieka od czasów prehistorycznych. Zwykle była to po prostu drewniana pałka z głowicą kulistą lub podłużną, drewnianą, kamienną lub metalową, w wersji z kolcami znana jest pod nazwą Morgenstern.
  • buława miała głowicę kulistą lub gruszkowatą i krótszy, w porównaniu do współczesnej wersji treningowej, trzon. Popularna była przede wszystkim na Wschodzie, w krajach takich jak Persja, Indie, Turcja, Węgry, Ruś i Polska. Bardzo wcześnie – w Polsce od XVI w – używana była przede wszystkim jako przedmiot ceremonialny, bogato zdobiony, znak hetmański i symbol władzy.
  • buzdygan, podobnie jak buława, wyewoluował z przedmiotu bojowego do symbolu przywilejów i dostojeństwa. Głowica buzdyganu składa się z tzw. piór – sześciu lub ośmiu kanciastych elementów, zapewne skutecznych w walce, gdy przedmiot ten jeszcze spełniał funkcję bojową. Ceremonialne buzdygany były bogato zdobione – pióra straciły kanty a zyskały zaokrąglenia i koronkowe ornamenty. Dzisiaj buzdygan pojawia się w formie trofeum sportowego lub nagród przyznawanych osobom związanym z obronnością.
Buzdygany bojowe i ceremonialne. Zbiory: Muzeum Arsenał Czartoryskich (MNK), Skarbiec Koronny Wawel, Kraków. Foto: AK

Jak po polsku nazwać Macebell?

Moim zdaniem jest tu duża dowolność. Cechą wspólną tych wszystkich przedmiotów jest to, że są zbudowane z trzonu i głowicy, natomiast kształt głowicy, ciężar, ramię dźwigni, a więc długość trzonu, to warianty, które się zmieniały w zależności od funkcji. Jeśli chcesz podkreślić plebejskość tego narzędzia nazwij je maczugą, jeżeli zaś czujesz się hetmanem użyj nazwy „buława”.

Pokaż mi swoją buławę, a powiem ci kim jesteś

Gdy wybierasz sprzęt dla siebie zastanów się jakiego rodzaju trening będzie u Ciebie dominował – czy będzie to trening siłowy+moc, czy raczej ukierunkowany na kształtowanie mocy i wytrzymałości. Moim zdaniem lepiej jest wybrać mace lżejszą i często po nią sięgać, obracać nią w dłoniach i wykorzystać walory wynikające z budowy tego narzędzia tj. długie ramię dźwigni, a trening stricte siłowy wykonać na maszynach, ze sztangą lub kettlem. Na filmie poniżej zobaczysz mój trening, gdzie odtwarzam ruchy analogiczne do uderzeń okrężnych: sierpów i haków. Żonglowanie nie jest konieczne ale wzmacnia podrzut.

Podaj dalej